Aiet-bastard
Allium ursinum
Amaryllidaceae Alliaceae
Noms en français : Ail des ours, Ail des bois.
Descripcioun :L'aiet-bastard trachis dins li faio e li blachiero umido. S'apren à-n-acò que se vèi quàsi pas en Prouvènço, en deforo di relarg mountagnous. Se recounèis à si làrgi fueio pourtado pèr un pecou, e à si flour blanco coume lou la e un pau grando (fin qu'à 1,5 cm).
Usanço :"- Se vesias, nous disié lou Jóuse, soun pas marrit aquélis aiet. Tenès, tastas. - Verai ! soun bon. Hòu ! pourrias faire l'aiòli". ("En Mountagno", op.cit p. 72)Èi l'aiet fèr lou mai manja en Éuropo e acò desempièi lou neoulitique. Poudès acampa li fueio, li flour, li boutoun, li jóuini fru e li veno. S'adoubon de proun de biais, en ensalado, cue... A peréu li mémi prouprieta que l'aiet cultiva (vèire çai-souto), èi peréu riche en vitamine C e fai meigri.
Port : Erbo
Taio : 15 à 40 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Allium
Famiho : Amaryllidaceae
Famiho classico : Alliaceae
Ordre : Asparagales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado : Noun
Abriéu à mai
Liò : Faio
- Blachiero
- Ribiero
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Allium ursinum L., 1753
Bourtoulaigo
Portulaca oleracea
Portulacaceae
Autre noum : Bourtouraigo.
Noms en français : Pourpier, Porcelane.
Descripcioun :La bourtoulaigo es uno planto bèn couneigudo que rebalo au sòu. Fai de flour jauno de 4 à 6 petalo, li cambo soun rouginasso e li fueio poupouso. Lou fru es un boursèu que caup de grano negro. Ei coumuno dins li relarg secarous sus li marrìdi terro d'ort.
Usanço :Ei visto coume uno marrido erbo, pamens fai uno bono ensalado champanello e pòu tambèn èstre cousinado. Soun estùdi a moustra qu'èro richo en ouligo-elemènt, en vitamino C e en oumega-3. Ei bono peréu contro lou quiéu tapa.
Port : Erbo
Taio : 5 à 50 cm
Fueio : verticilado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Portulaca
Famiho : Portulacaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 3 à 5 mm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
- Ribiero
- Champ
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Cousmoupoulito
Ref. sc. : Portulaca oleracea L., 1753